Carta prohemio do Marqués de Santillana ao Condestábel don Pedro de Portugal. Ano de 1449:

"E después fallaron esta arte que mayor se llama e el arte común -creo- en los Reynos de Gallizia e de Portogal, donde no es de dubdar quel exerçiçio destas sçiençias más que en ningunas otras regiones e provinçias de la España se acostumbró en tanto grado que non ha mucho tienpo qualesquier dezidores e trobadores destas partes, agora fuessen castellanos, andaluzes o de la Estremadura, todas sus obras conponían en lengua gallega o portuguesa: e aun destos es çierto resçebimos los nonbres del arte, asý commo maestría mayor e menor, encadenados, lexaprén e manzobre.
Acuérdome, señor muy magnífico, syendo yo en hedad no provecta, mas asaz pequeño moço, en poder de mi abuela doña Mençía de Çisneros, entre otros libros, aver visto un grand volumen de cantigas, serranas e dezires portugueses e gallegos; de los quales, toda la mayor parte era del Rey do Dinís de Portugal -creo, señor, sea vuestro visahuelo-, cuyas obras, aquellos que las leýan, loavan de invençiones sotiles e de graçiosas e dulçes palabras. Avía otras de Johán Suares de Pavía, el qual se dize aver muerto en Galizia por amores de una infanta de Portogal, e de otro, Fernán Gonçales de Senabria. Después dellos vinieron vasco Peres de Camoes e Fernán Casquiçio e aquel grande enamorado Maçías, del qual no se fallan syno quatro cançiones, pero çiertamente amorosas e de muy fermosas sentençias, conviene a saber:

Cativo de miña tristura,
Amor cruel e brioso,
Señora, en quien fiança e
Provey de buscar mesura".

Para que logo digan que o galego nin é lingua tan sequera. Pois todo aquel que pense iso, por favor, que lea esta carta e darase conta de que a NOSA LINGUA se usaba en todo o Estado cando se trataba de cultura. Era a lingua culta para a escritura de poemas e cantigas xa dende o século XV. O problema veu logo cando nos oprimiron e relegaron a nosa fala a ámbito familiar e coloquial. "A doma e castración do Reino de Galicia".
Aquel que siga coa mosca detrás da orella e non crea o que lle conto, que faga o favor de documentarse e de estudar un pouco de historia!
Para rematar gustaríame por uns versos dunha canción de Mercedes Peón que di:

"O galego que non fala a lingua da súa terra
non sabe o que ten de seu, non sabe o que ten de seu (...)
Perdidiño pola vida
rexeita a súa lingua
sabendo que vén datrás.
Sabendo que vén datrás
da nosa xente querida
e inda hoxe falámola.
Falámola naturalmente,
falámola como a nosa xente
non nos podemos queixar".

¡DO ÍNTIMO!

Abro os ollos de súpeto no medio da noite. Suor frío, gorxa seca e bágoas percorrendo as miñas meixelas. O corpo treme por unha fracción de segundo sen poder evitalo. Quero pór a mente en branco, non pensar en nada, pero é inevitábel. É incríbel a forza que pode ter o pensamento humano, en ocasións é indomábel.
Póñome a pensar a razón desa reacción a estas horas da noite e decátome de que estaba a soñar. Soñar? Fan os soños cousas coma esta? Ou era se cadra un pesadelo? Non, non podía ser un pesadelo, pois un pensamento dóce e instantáneo recórdame que ti eras o suxeito do meu subconsciente.
Es un intruso, estasme a roubar todo: os momentos a soas, as cavilacións motorizadas, os almorzos solitarios, a música lenta que soa mentres paso unha mopa polo meu cuarto e agora, incluso o sono! Mais, ó mesmo tempo, compartes comigo eses meus momentos a soas, esas cavilacións motorizadas, eses almorzos solitarios e eses momentos de limpeza, facéndome mellor compaña que a simple mopa e a pousada música á que rara vez presto atención.
Párome a pensar un anaco e doume conta de que aquí estás outra vez, comigo, no medio dunha noite que semella longa. Dou unha volta na cama, saco os brazos por riba da saba, limpo as bágoas, pecho os ollos e desexo volver espertar cun recordo tan simple e complexo á vez.